سوغات تبریز چیست؟
از مهمترین سوغات تبریز می توان به چرم تبریز، باقلوا، شیرینی کنجدی و عسل سهند اشاره کرد.
در ادامه مقاله به بررسی تک تک این موارد و دسته بندی های مختلف مانند: خوراکی و پوشاک خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
سوغات تبریز | خوراکیها
تبریز یکی از خوشمزهترین شهرهای ایران است و با سفر به این شهر، دربی از بهشت شیرینیهای خوشمزه به روی شما باز خواهد شد. تبریزیها تنوع غذایی بالایی دارند و به همین دلیل میتوانید سوغاتیهای خوشمزهای برای عزیزانتان از این شهر بخرید؛ فقط کافی است سری به قنادیها و آجیلفروشیهای این شهر بزنید. همراه ما باشید تا باهم این خوردنیهای لذیذ را بشناسیم.
شیرینی نوقا
شیرینی نوقا یا لوکا یکی از پرطرفدارترین سوغات تبریز بهحساب میآید و شباهت زیادی به گز اصفهان دارد. این شیرینی در سفره عید و جشنهای تبریز از جایگاه خاصی برخوردار است و مردم این شهر برای شیرینی نوقا ارزش خاصی قائلاند. نوقا که دیگر بخشی از فرهنگ تبریز به شمار میرود، از سفیده تخممرغ، شکر یا عسل، گردو، وانیل و… تشکیلشده که گاهی از نان میکادو نیز در تهیه آن استفاده میشود. این سوغات تبریز در کشورهای اروپایی مثل ایتالیا نیز محبوب میباشد و بهعنوان دسری خوشمزه سرو میشود. حتی کمپانی اَندروید در سال 2016 میلادی، اندروید 7 را با توجه به محبوبیت این شیرینی «اندروید نوقا» نامید.
شیرینی اریس
شیرینی اریس یکی از قدیمیترین سوغات تبریز است و قدمت زیادی دارد. این شیرینی از شیر، شکر، وانیل، پسته، کاکائو و… تشکیل میشود. شما میتوانید این شیرینی خوشمزه را با طعمهای کاکائویی و پرتقالی در بازار تبریز پیدا کنید. نکته جالبی که درباره اریس وجود دارد آن است که حتی افرادی که فقط یکبار آن را امتحان کردهاند نیز از طرفداران پروپاقرص این خوشمزه دوستداشتنی شدهاند.
قرابیه تبریز
یکی از معروفترین و گرانقیمتترین سوغات تبریز، قرابیه است که شبیه کلوچه میباشد و تبریزیها بیشتر در اعیاد مذهبی و باستانی یا برای پذیرایی از میهمانان ویژه خود از این نوع شیرینی استفاده میکنند. این شیرینی خوشمزه و خاص از آرد، شکر، وانیل، تخممرغ و… تشکیل میشود که روی آن پر از مغز پسته و بادام است. قرابیه خوشمزه تبریزی با طعمهای مختلفی از جمله گردویی و پستهای در بازار موجود است که میتوانید آن را با بهترین کیفیت از بازارهای زیبای تبریز تهیه کنید.
باقلوا معروفترین سوغات تبریز
از خوشمزهترینهای سوغات تبریز میتوان به باقلوا اشاره کرد که یکتنه دل ایرانیان را ربوده و انواع مختلف آن در کشورهای همسایه و حوزه مدیترانه و حتی شهرهای مختلف ایران موجود میباشد. باقلوای تبریز نیز دقیقاً همان باقلوای استانبول است اما با طعم و عطری ایرانی؛ حتی هیچکدام از باقلواهای سرتاسر ایران از نظر عطر و طعم حریف باقلوای تبریز نمیشوند. این شیرینی سنتی و لذیذ از خمیر ورقهای، کره، مغز گردو، هل، پسته و شیرهای مخصوص که ترکیبی از آب، شکر، آبلیمو و گلاب است، تشکیل میشود و در طعمهای مختلف پستهای، نارگیلی و بادامی و اشکال مربع و لوزی و لولهای در بازار موجود میباشد. این سوغات تبریز در بسیاری از شهرها، از جمله تهران نیز فروخته میشود که طرفداران بسیاری دارد.
شیرینی کنجدی
شیرینی کنجدی از معروفترین سوغات تبریز است که بهطورکلی در استان آذربایجان شرقی از محبوبیت زیادی برخوردار است. این شیرینی در شبنشینیها و مهمانیهای مردم تبریز بسیار مهم میباشد و به دلیل ترکیبات سازنده آن شامل کنجد و شکر و زرده تخممرغ، ارزش غذایی بسیار بالایی دارد.
شیرینی لطیفه تبریزی
این شیرینی خامهای پرطرفدار، یکی از خوشطعمترینهای سوغات تبریز است که عطر و طعم آن در تبریز با همهجای ایران متفاوت است. این شیرینی بهصورت نانی دایرهایشکل همراه بافتی سبک میباشد که در میان آن خامه دارد و معمولاً از وانیل، پودر قند، آرد، نشاسته ذرت، بکینگپودر و تخممرغ تشکیل میشود.
حلوا بَزَرَک (زَرَه حلواسی)
حلوای بزرک یا زره حلواسی یکی از شیرینیهای مخصوص تبریز است که رنگ تیرهای دارد و در نگاه اول نظر شما را به خود جلب میکند. این حلوای خوشعطر از دانه روغنی بزرک که از خانواده کتان است تهیه میشود و بههمین دلیل نام «بزرک» را به خود گرفته است. خوردن این حلوا برای بهبود دردهای مفصلی و استخوانی بسیار مفید میباشد که میتوانید این سوغات تبریز را از شیرینیفروشی ها و عطاریها تهیه کنید.
راحتالحلقوم
راحتالحلقوم، باسلوق یا لوکوم یکی از معروفترین سوغات تبریز است که تقریباً در تمام ایران شناختهشده است و بیشتر موردعلاقه کودکان میباشد. این شیرینی همانطور که از نامش هم مشخص است، بافتی نرم و لطیف دارد و به دلیل آبشدن آن در دهان و خوردن راحتش، نام راحتالحلقوم برایش انتخاب شده است. نوع ترکی این شیرینی «لوکوم» نام دارد و با باسلوق ایرانی کمی متفاوت است؛ چراکه در نوع ایرانی این شیرینی علاوه بر شکر، آب، گلاب و آرد، مقداری جوهر لیمو و پودر ژلاتین برای سفتشدن بافت آن استفاده میشود. بعد از آماده شدن این شیرینی خوشمزه، آن را در پودر نارگیل یا پسته غلت میدهند و با مغز گردو تزئینش میکنند. این شیرینی محبوب بیشتر در اعیاد مختلف و معمولاً در پذیرایی شب یلدای ما ایرانیان خودنمایی میکند.
ایشلی کوکه (نان روغنی)
نان سنتی ایشلی کوکه یکی از لذیذترین سوغاتیهای تبریز است و در بیشتر نانپزیهای این شهر پیدا میشود. این نان محلی بسیار پرطرفدار و خوشمزه است و برای پیداکردنش، بهتر است صبح زود به سراغش بروید که بتوانید آن را داغ داغ و تازه، نوش جان کنید.
چورتمه (ریس خشک)
چورتمه یا ریس خشک از خوشمزهترین سوغات قدیمی تبریز است که شباهت زیادی به شیرینی اریس دارد؛ با این تفاوت که کمی سفتتر و خشکتر میباشد. این روزها چورتمه بهسختی در بازارهای تبریز یافت میشود؛ اما نگران نباشید، با کمی پرسوجو در بازارهای قدیمی تبریز میتوانید این شیرینی مخصوص را پیدا کنید و طعم عالیاش را بچشید.
شیرینی پیچ انگشتی (پفک گردویی)
یکی از شیرینیهای بسیار خوشمزه که میتوانید بهعنوان سوغات تبریز برای دوستانان و آشنایان خود ببرید، شیرینی پیچانگشتی یا پفکگردویی است. این شیرینی خوشمزه از پسته، پودر شکر، وانیل، گردوی خردشده و زرده تخممرغ تشکیل شده و پخت آن بسیار راحت است. از این شیرینی لذیذ میتوان در پذیراییهای عید نوروز استفاده کرد.
رشته ختایی
رشته ختایی یکی از شیرینیهای خاص و خوشپخت تبریزی است و بیشتر در ماه رمضان طرفدار دارد چراکه عطر و طعم این شیرینی لذیذ، حالوهوایی خاص به ماه مبارک رمضان میبخشد. رشته ختایی در کشور ترکیه با نام «تل کادایف» شناخته میشود و به دلیل استفاده از یک نوع رشته پختهشده در ساخت این شیرینی، به آن «باقلوای رشتهای» نیز میگویند. مواد تشکیلدهنده این شیرینی خوشمزه علاوه بر رشته ختایی، کره و پودر قند نیز میباشد و برای عطر آن از ترکیب زنجبیل، دارچین، پودر گلمحمدی و گلاب استفاده میشود. این شیرینی محلی به دلیل مواد مغذی که دارد از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است؛ همه این ویژگیها باعث شده گزینه مناسبی برای سوغات تبریز باشد.
لوز
«لوز» از جمله شیرینیهای خوشمزه ایران و یکی از مهمترین سوغات تبریز است که نمونه مشابه آن در یزد هم پخته میشود. این شیرینی از مقدار بسیار زیادی پسته لِه شده، زعفران دم کرده، پودرقند، بادام، آب و شکر ساخته میشود و عطر و طعم بهتری نسبت به سایر نمونههای مشابه خود از جمله نمونه یزدیاش دارد. مطمئن باشید با یک بار امتحانکردن آن عاشقش میشوید.
مربای گل سرخ
گل محمدی در تبریز بسیار فراوان است و مربایی که از این گل تهیه میشود، بسیار خوشمزه و بهعنوان سوغات تبریز بسیار مناسب میباشد. شاید فکر کنید که کاشان مرکز گل محمدی است ولی گلهای تبریز عطر و بویی دیگر و مربای آن طعمی دلچسب دارد. اگر ابن مربا را هنگام صبحانه میل بفرمایید، مطمئن باشید که روزتان را به بهترین شکل ممکن ساختهاید.
عسل سهند
مطمئن باشید یکی از بهترین عسلهای ایران، عسل سهند در آذربایجان شرقی است. این سوغات تبریز که حاصل تلاش زنبوران مراغه و با استفاده از شهد گلهای طبیعی دامنه کوهستان های این منطقه میباشد، خاصیتی درمانی دارد و به همین سبب هم معروف شده است. برای تهیه عسل طبیعی میتوانید به شهرستان مراغه در نزدیکی تبریز بروید و از فروشگاههای آن شهر این عسل خوشمزه و مقوی را تهیه کنید.
آجیل و خشکبار
آجیل و خشکبار تبریز از گذشته تاکنون بهعنوان یکی از معروفترین سوغات تبریز، به همه جای ایران حتی خارج از کشور نیز صادر میشود و هرساله رونق بیشتری میگیرد. علاوه بر آجیل که در انواع مختلف شور و خام عرضه میشود، آجیل میوه خشک هم طرفداران زیادی پیداکرده است و این محبوبیت در همه جای ایران، مخصوصاً مشهد رو به افزایش است. تهیه میوه خشک به دو صورت سنتی و صنعتی با میوههایی مثل زردآلو، انگور، هلو، آلو و… انجام میشود و برای عطردادن به آنها از پودر قند، پودر هل و پودر بادام استفاده میشود. این خشکبار علاوه بر خوشمزهبودن، بسیار مقوی نیز میباشند.
پنیر تبریزی
لبنیات تبریز به این دلیل که از شیر تازه گوسفندی تهیه میشوند، عطر و طعمی بینظیر دارند؛ مانند پنیر لیقوان که یکی از مشهورترین سوغات تبریز است و تمام کشور این پنیر خوشمزه را میشناسند. پنیر خوشمزه لیقوان از شیر گوسفندانی که در مراتع سرسبز این مناطق تغذیه میکنند گرفته میشود. آیا در کل دنیا صبحانهای لذیذتر از نان و پنیر لیقوان به همراه چای شیرین وجود دارد؟!
سوغات تبریز | صنایع دستی
ایران تمدنی بسیار غنی دارد که صنایعدستی هر منطقه هم آیینهای از تمدن غنی و اصالت و ذوق هنری مردمان آن ناحیه است و تبریز نیز از این قاعده مستثنا نیست. این شهر علاوه بر خوراکیهای خوشمزه، صنایعدستی زیبایی دارد که در ادامه به تکتک آنها میپردازیم. با ره بال آسمان همراه باشید تا صنایعدستی سوغات تبریز را بیشتر بشناسیم.
چرم تبریز
چرم تبریز از دیرباز تاکنون به دلیل کیفیت بالا، طرفداران زیادی در داخل و خارج از کشور داشته است؛ بهطوری که با برندهای خارجی فعال در این زمینه رقابت میکند و به خارج از کشور نیز صادر میشود. کافی است فقط یک بار یکی از این کفشهای چرم را پا بزنید تا متوجه تفاوت آن با سایر نمونههای مشابهاش شوید. زمانی که شما صنایعدستی چرم را بهعنوان سوغاتی برای عزیزان خود میبرید، علاوه بر زیبایی و کیفیت آن، میتوانید حس خوب محصولی که با دستان هنرمندان باسلیقه ساخته شده است را به آنان نیز منتقل کنید.
قالی تبریز
یکی از مهمترین مراکز تولید فرش دستبافت اصیل در ایران و حتی جهان، استان آذربایجان شرقی و بهخصوص شهر تبریز است. در این شهر علاوه بر قالی و قالیچه، تابلو فرش با نخ ابریشم هم بافته میشود و جزو گرانبهاترین سوغات تبریز بهحساب میآید. فرشهای تبریز بهقدری زیبا و منحصربهفرد هستند که شورای جهانی صنایعدستی، تبریز را بهعنوان «شهر جهانی فرش» نامگذاری کرده است. اوج شکوه و زیبایی این فرشها به دوران صفویه برمیگردد که طرحها شاهانهتر و پرنقش و نگارتر شدند. فرش تبریز در طرحهای مختلفی از جمله طرحهای هرتی، لچک ترنج، گلستانی شکارگاه و… بافته میشود که هرکدام از دیگری زیباتر و با طراوتتر هستند.
وَرَنی بافی (سوماک)
ورنی بافی یکی از صنایعدستی تبریز میباشد که کمتر از سایر صنایعدستی این منطقه موردتوجه قرار گرفته است. ورنی یک نوع فرش بدون پرز زیبا است که شباهت زیادی به گلیم دارد. قدمت این هنر به چند قرن پیش بازمیگردد و برای بافت آن بیشتر از رنگهای قرمز، سرمهای، سفید و بنفش روشن استفاده میشود. استفاده از ورنی بهعنوان زیرانداز بیشتر بین عشایر ارسباران و اهر رایج است که میتوان آن را بهعنوان منحصربهفردترین سوغات تبریز در نظر گرفت.
نقره کاری
نقرهکاری از جمله مهمترین صنایعدستی تبریز میباشد که در ابتدا از کشور ترکیه به آذربایجان شرقی و سپس به شهرهای دیگر ایران وارد شد. این سوغات تبریز بهصورت خمکاری، لحیمکاری و قلمزنی روی فلز نقره انجام میشود و در شکلهای مختلفی مثل سینی و آینه و سماور وجود دارد. اگر قصد تهیه این نقرهکاریهای بینظیر را دارید، میتوانید در بازارهای مختلف شهر تبریز بهدنبالشان باشید.
قلم زنی
قلمزنی از جمله هنرهای سنتی ایرانی است که بهصورت کندهکاری روی ظروف مسی، برنجی، نقره، طلا و مسی انجام میشود و دارای دو سبک اصفهانی و تبریزی است. در قلمزنی تبریزی به دلیل اینکه هنرمندان با حرکت و فشار مچ دست نقشها را ایجاد میکنند، برجستگیهای روی ظروف نیز دارای استحکام و درعینحال ظرافت بیشتری هستند. ظروف قلمزنی میتوانند بهعنوان یکی از زیباترین و بهیادماندنیترین سوغات تبریز برای عزیزان شما باشند.
منبت کاری
منبتکاری بهعنوان یکی از زیباترین هنرهای دستی و سنتی ایران در سرتاسر کشور رواج دارد و بسته به منطقه جغرافیایی، دارای طرحهای مختلفی است. آثار منبتکاری را میتوان روی ظروف نیز مشاهده کرد و بهعنوان سوغاتی زیبا از شهر تبریز برای عزیزان خود به یادگار ببریم. این نکته را باید ذکر کنیم که قیمت این آثار بسته به نوع چوب و استادی که روی آن کارکرده فرق میکند.
گلیم بافی
یکی از زیباترینهای سوغات تبریز بدون شک گلیم های آن است. اثری زیبا با نقش و نگارهایی چشمنواز و هنرمندانه که گویای اصالت و تمدن چند هزار ساله ایرانی است. این گلیمها معمولاً با ابریشم، موی بز و پشم گوسفند تهیه میشوند که بسیار بادوام و زیبا هستند و گزینه بسیار مناسبی بهعنوان سوغات شهر تبریز به شمار میرود. معروفترین گلیم در این منطقه گلیم شاهسون است که طرحهای بزرگ و برجسته میان نوارهای باریک در اطراف آن روی این مدل گلیم نقش بستهاند.
سفال و سرامیک
به دلیل خاک مرغوب تبریز و مناطق اطراف آن، سفال و سرامیک به یکی از قدیمیترین سوغات تبریز تبدیل شده است. آثار سفالی تبریز کیفیت بسیار بالایی دارند؛ به همین دلیل میتوانید روی آن بهعنوان یک هدیه و سوغاتی ارزشمند حساب کنید.
چاپ کلاقه ای (باتیک)
این هنر زیبا به نوعی چاپ روی پارچههای ابریشمی مخصوصاً روسری گفته میشود که به نام کشور جمهوری آذربایجان در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است و در کشورهایی مثل خود آذربایجان، اندونزی و ایران و… رواج دارد. طرحهای چاپی در این روش از طریق رنگرزی و واکس روی پارچه ایجاد میشود که درگذشته بیشتر بهصورت گیاهی و از گیاهانی مثل روناس، زردچوبه، پوست گردو و… تهیه میگردید. درواقع قطب اصلی تولید این اثر شهر اسکو در نزدیکی تبریز است ولی میتوان انواع مختلف آن را در تبریز نیز پیدا کرد.